W wieku sześciu lat mowa dziecka powinna być w pełni rozwinięta. Poniżej przedstawiono charakterystykę mowy sześcioletniego dziecka oraz symptomy, które mogą wskazywać na potrzebę konsultacji z logopedą.
Prawidłowe cechy mowy sześciolatka
- Rozumienie mowy: Dziecko bez problemu rozumie pytania i polecenia.
- Zasób słownictwa: Posiada odpowiedni do wieku zasób słownictwa i wiedzę o świecie.
- Zrozumiałość wypowiedzi: Dziecko wypowiada się zrozumiale dla otoczenia, tworząc złożone zdania i potrafi samodzielnie opowiedzieć dłuższą historię, np. bajkę.
- Wymowa: Prawidłowo wymawia wszystkie dźwięki mowy. Chociaż dopuszczalne są pewne różnice indywidualne, dziecko idące do szkoły nie powinno mieć wady wymowy, ponieważ może to prowadzić do trudności w pisaniu.
Co powinno niepokoić?
- Problemy ze zrozumieniem: Dziecko ma trudności w rozumieniu pytań i poleceń.
- Ograniczone wypowiedzi: Posługuje się tylko pojedynczymi wyrazami lub prostymi zdaniami. Ma trudności w budowaniu zdań i samodzielnych, dłuższych wypowiedzi ustnych.
- Mały zasób słów: Dziecko posiada ograniczone słownictwo.
- Niepoprawne formy gramatyczne: Często używa niepoprawnych form gramatycznych.
- Przestawianie głosek: Przestawianie sylab i głosek w wyrazach, zastępowanie ich innymi, skracanie wyrazów.
- Zniekształcanie głosek: Głoski brzmią nienaturalnie, np. międzyzębowe s, z, c, dz lub "francuskie r".
- Nieprawidłowości w narządach mowy: Brak unoszenia języka do góry, nawykowe oddychanie ustami, wady zgryzu.
- Zaburzenia tempa mowy: Mowa jest zbyt szybka lub zbyt wolna.
- Jąkanie: Jakiekolwiek objawy jąkania lub brak prawidłowej wymowy głosek odpowiednich dla wieku.
